Geçici Kayıp(İmpermanent Loss) Nedir?

Protokole kilitlenen tokenlerin güncel fiyatlarıyla stake havuzlarına yatırıldığı sırada oluşan fiyat farkına geçici kayıp adı verilir. Geçici kayıp kripto paraları likidite havuzuna yatırmak yerine işlemler yapmadan sadece cüzdanda tutma arasında oluşan değer farkına denilir. Merkezi olmayan finans DEFI ekosisteminde görülen geçici kayıplar token fiyatında oluşan değişim oranıyla belirlenir. Protokolde kilitli olan tokenlerin stake süreci başından sonuna dek geçen zaman içinde değer değişim yaşaması geçici kayıplara neden olur.

Merkeziyetsiz Finans Protokolleri Nasıl Ortaya Çıkar?

Merkeziyetsiz protokol sınır olmasan elde tokeni olan herkesin piyasayı yapıcı hale gelmesini, ağda gerçekleşen işlemlerden gelir elde etmesini sağlar. Geçici kayıp anlık riskler içerir. İmpermanent loss hesaplaması yapılarak, yüksek rakamlar yatırmadan önce araştırma yaparak büyük kayıpların önüne geçilebilir. Normalde kar elde etmek için likidite sağlanmakta olup tokenlerle ilgili havuzlara kilitleniyor olsa da Otomatik Piyasa Yapıcıların(AMM) protokollerinin riskli yapısı gereği token fiyatlarında ani dalgalanmalar geçici kayıp sorununu ortaya çıkarma riski taşır.

İmpermanent Loss Nasıl Meydana Gelir?

Likidite sağlayıcısı havuza kripto para kilitlediği zaman havuzlardan belli oranda pay alır. Havuzdan çıkarken pay oranında gelir elde edilir. Likidite havuzunda toplan tutardan alınan pay işlem ücretinden elde edilen kazançla birleştirilir. Oldukça karlı olan likidite sağlama işlemleri piyasa fiyatlarında olan ani değişimler, arbitraj işlemi yapan kullanıcılardan etkilenme ihtimaline sahiptir. İmpermanent loss Unıswap gibi DEFI coinlerinde de meydana gelmektedir.

İmpermanent Loss Hesaplama

1 ETH 200 dolar, 1 UNI 2 dolar olarak kabul edilerek likidite havuzuna eşit miktarda coin eklenmelidir. Yatırımcılar AMM kuralı gereği 1 ETH, 100 UNI sisteme kilitlenir. Yani toplamda 400 dolarlık yatırım yapılmış olunur. Havuzda toplam 2000 ETH, 200.000 UNI vardır. Yatırımcıların bu havuzda payı yüzde 0,1’dir. İşlem başlangıcında 200 dolar olan ETH fiyatı 800 dolara çıkmış kabul edelim. Bu durumda 400 dolarlık yatırım yaparak 800 dolar elde eden bir yatırımcı likidite sağlamak yerine hiç işlem yapmamış olsaydı spot piyasasında olan değer artışı sayesinde toplam 900 dolara sahip olacaktı. Impermanent Loss nedir sorusuna arada bulunan 100 dolarlık fark geçici kayıp olarak adlandırılır cevabını verebiliriz. Yatırımcılar varlığını protokole kilitlediği süre boyunca işlem ücretinden gelir elde eder. Spot piyasalarında fiyatlar fazla oynamadıkça karlı duruma geçebilirler.

İmpermanent Loss Nasıl Azaltılabilir?

Bir otomatik piyasa yapıcı teknolojisinde (AMM)  bulunan kripto para fiyatları arasında farkın en aza inmesiyle kalıcı kayıp riski azaltılabilir. Bir AMM’de kripto paralar arasında nispi fiyatlar sabit kalırsa likidite sağlayıcılar daha düşük risk taşır. Günümüzde AMM modelinde sabit fiyat oranını koruyan kripto paralara sahip AMM’lerin kar için optimize edilen yapıları sayesinde önemli tutarda likidite çekilerek kalıcı kayıplara karşı dirençli oldukları görülmüştür. İmpermanent loss ihtimalinin azaltılması için dikkatli yatırım yapılması önerilebilir.  Likidite sağlayıcıları ödülleri kalıcı olmayan kayıplardan koruyabilir.

İmpermanent Loss Riskinden Nasıl Korunabilirsiniz?

Parayı kaybetmeye neden olan impermanent loss likidite sağlanan coinleri çekmeye karar verildiği zaman yaşanır. İmpermanent loss calculator yaparak olası kayıplarınızın önüne geçebilirsiniz. Parayı bir AMM’ye likidite sağlamak amacıyla yatırırken düşünmek önem taşıyor. Yatırılan varlıkların fiyatı ne kadar değişkense kayıplar da o kadar çok olmaktadır. 

İmpermanent Loss Neden Önemlidir?

Geçici kayıplar Uniswap gibi merkezi olmayan borsaların başarısını belirler. AMM’ler likidite havuzuna katkı sağlayarak bunun karşısında takas geliriyle ödüllendirme fırsatı sunulur. Kripto piyasasında güçlü dalgalanma olması likidite sağlayıcıları olumsuz etkilemektedir.