Merkeziyetsiz Finans DeFI Nedir?

Blok zinciri ağları üzerine kurulu finansal uygulamalar ekosistemi anlamına gelir. Merkeziyetsiz finans kavramı incelendiğinde kullanımı herkese açık olan, merkezi otorite bulunmayan, izne dayalı olmayan, açık kaynaklı, şeffaf bir finansal ekosistemdir cevabını verebiliriz. Kullanıcılar varlıklarının çoğunun kontrolünü elinde tutarak eşler arası, DApp aracılığıyla etkileşim kurar.

DeFİ avantajlarından biri finans hizmetlerine kolay erişim sağlamasıdır. Mevcut işleyişte ki finansal sisteme erişimi olmayan kişiler için son derece önemlidir. DeFI’nın öne çıkan özelliğiyse üzerine kurulu modüler alt yapısıdır. Blok zincir üzerinde entegre şekilde çalışan DeFİ uygulamaları genel anlamda yeni finans piyasaları, hizmetler, ürün oluşturma potansiyeli bulundurur.

DeFi Nasıl Çalışır?

Ethereum üzerinde inşa edilen finansal araçlar için kullanılan bir terimdir denilebilir. Temel amaçsa internet erişimine sahip olan herkesin arada hiçbir kuruma ihtiyaç olmadan borç vermesine, bankacılık sistemleri kullanmasına, ödünç almasını sağlar.

Geleneksel finans dünyasındaysa para arzı bankalar grubu, merkez bankalarınca kontrol edilir. Yıllardır küresel ekonomi ayakta tutulsa da erişim sorunu gibi sınırlara sahiptir. Dünyada yaklaşık 2 milyar insan finans sistemi ve bankacılık işlemlerinin parçası değildir. Bu durumun sebebiyse kişilerin bankacılık erişimlerinin olmamasıdır. Binance DeFi nedir sorusuna; blok zincirleri üzerine inşa edilmiş finans uygulama ekosistemini ifade eder diyebiliriz. DeFi bankacılık sistemlerine fiziksel olarak erişimi olmayan kişilere, standart sistemlerde borç alma, ödeme gibi çeşitli problem yaşayanlara avantajlar sağlar.

Günümüzde 600 milyondan fazla varlık DeFi sisteminde değer görmektedir. Bu sayı 2017 senesinden bu güne dek katlanarak artmaktadır. DeFi uygulamalarının en bilinenleri arasında Augur, Pooltogether, Uniswap, MarketDAO, Compound vardır.

DeFi Nasıl Kullanılır?

DeFi ürünleri kullanmak için DeFi uygulamasında internet sitesine girip MetaMask cüzdanı veya benzer ürünlerle bağlanmak yeterlidir. DeFi uygulamalarının çoğu kullanıcılara ait kişisel bilgilerin verilmesini ve kayıt olunmasını gerektirmez. DeFi nedir sorusuna kullanıcılara sağladığı avantajlardan bahsedebiliriz. Ethereum ağında işlemlerin ücretini ödemek için Etherum’a sahip olmak gerekmektedir. Kullanıcılar DeFi üzerinde uygulamaları istediği zaman kullanabilir, finans işlemlerini, parasal tüm işlemleri bu şekilde gerçekleştirebilir.

DeFi Uygulamasının Diğer Amaçları Nelerdir?

Kayıtların erişilebilir durumda olması, P2P’yle aynı kayıtlar arasında bağlantılar gibi problemler yaşanmaması, merkezi olmayan finans teknolojilerinin kullanıma açık hale gelmesi, merkeziyetsiz finans ve bankacılık işlemlerinin tanıtılması, temel finans hizmet erişimi olmayan yaklaşık 1.7 milyar kişiye yardım etmek amaçlanmaktadır. Bu özelliklere sahip olan DeFi coin 2021 yılında da değerlenir cevabını verebiliriz.

DeFi Avantajları

Geleneksel finans sistemleri bankaların aracı şekilde çalışması üzerine dayanır. DeFi uygulamalarıysa aracıya gerek duymadan çalışır. DeFi coin’leri sayısı da oldukça fazladır. Anlaşmazlıkların çözümünü önceden belirleyen kodlar, kullanıcı fonları kontrol, DeFi sisteminin kontrolündedir. Pratik çözümlerle hizmetler sunulup kullanıldıkça masraflar gitgide azalır.

Hiçbir finansal hizmete ulaşamayan kişiler için erişim imkanı sunar. Sıradan finans sistemlerinde kar gütmeye dayalı sistem vardır. Bu sebeplerden dolayı alt gelire sahip toplulukların olduğu bölgelerde hizmetlere nadiren rastlanır. DeFi masrafları büyük oranda düşürür. Dar gelirli topluluklara geniş finansal hizmet sağlanır.

DeFi Kullanım Alanları

Merkeziyetsiz finans DeFi uygulamalarının pek çok kullanım alanı vardır. Bunlar şu şekilde sıralanabilir:

• Stabil kripto paralar: Sabit finansal değer birimleri sağlayarak DeFi protokollerini, dApp’leri erişilebilir kılmaktadır. Örneğin; USDC, Dai, BiLira
• Merkeziyetsiz Borç Alma ve Verme: DeFi dünyasında kullanıcılar kişiden kişiye, aracı kurumlara ihtiyaç duymadan pasif gelir elde edebilir. Dijital varlıklarını göstererek borç alabilir. Örneğin; Maker, Aave, Compound
• Merkeziyetsiz Borsalar(DEX): Aracı kullanmayan merkeziyetsiz borsalar sayesinde kripto varlıkların takası esnasında kontrol kullanıcılarda olur. DeFi coin yorumları bu konuda şeffaflık olmasını kullanıcıların önemsediğini göstermektedir. Örneğin; Balancer, Kybet Netwwork, Uniswap
• Merkeziyetsiz Fonlar: Merkeziyetsiz finans şeffaflığı kullanıcılara fonların nasıl yönetildiğini izlemelerine, ödeyecekleri miktarları da anlamalarına yönelik olarak kolaylaştırmaktadır. Örneğin; Yearn Finance, Idle Finance, TokenSets
• Merkeziyetsiz Sigorta: DeFi protokollerinde çok miktarda fon varsa risklerden dolayı merkeziyetsiz sigorta satın alma ihtiyacı da önemlidir. Örneğin; Opyn, Nexus Mutual
• Merkeziyetsiz Ödeme: DeFi protokolleriyle günlük, saatlik, haftalık, aylık ödemelerle akıllı kontratlar sayesinde güvenli ve şeffaf şekilde gerçekleşebilir. Örneğin; Yearn Finance, Sablier, xDai

DeFi Sınırlılıkları Nelerdir?

• Düşük Performans: Blok zincirler doğası gereği merkezi birimlerden çok daha yavaştır. Bu durum üzerine inşa edilen uygulamalara yansıt. DeFi uygulamalarının geliştiricileri bu sınırlılıkları dikkate almalı, buna uygun ayarlama yapmalıdır.
• Olumsuz Kullanıcı Deneyimi: DeFi uygulamalarını kullanmak kullanıcıların ekstra çaba harcamasını gerektirmektedir. DeFi uygulamalarının küresel finans sistemlerinin temel öğresi haline gelebilmesi için kullanıcıların geleneksel sistemlerden bu sisteme geçmeye teşvik edecek maddi faydalar sunması gerekmektedir.
• Kullanıcı Hatası Riski: DeFi coinler ve uygulamaları sırasında sorumluluk aracılardan kullanıcılara geçer. Birçok kişi için olumsuz bir özellik olabilir. Ürünler değiştirilemez blok zinciri üzerine yapılandırılmış olup kullanıcı hatası riski en az olan ürünleri tasarlamak da zor olmaktadır.
• Dağınık Ekosistemler: Belli ihtiyaca yönelik uygulamaları bulmak zordur. Kullanıcıların en iyi seçim yapabilmesi gerekir. Uygulamaları oluşturmak zor olmayıp daha geniş çaplı DeFi ekosistemine olan uyumu da keşfedilmelidir.

Popüler DeFi Coinler Hangileridir?

Her geçen gün daha çok insan merkezsiz finans DeFi sistemiyle tanışmaktadır. Tam burada merkeziyetsiz ne demek tanımını yapmamız gerekir. Merkeziyetsiz Finans anlamına gelen DeFİ aracı kurumlara ihtiyaç duyulmaksızın inşa edilen finans uygulamaları sistemidir diyebiliriz. DeFi projelerinin sıradan bankacılık hizmetlerinden yoksun kişilerin Robınhood’u olarak görülmesi DeFi’yi her zaman popüler hale getiriyor. En popüler DeFi coinleri ise şöyle:

• Aave(Lend)
• Maker(MKR)
• Synthetix Network Token(SNX)
• Compound(COMP)
• Chainlink(LINK)
• Dai(DAI)

DeFi Olmak İçin Gerekenler

DeFi herhangi bir kripto parayı, değeri temsil etmez. DeFi açık kaynaklı kod ve açık bankacılık akımlarını temsil eder. Merkezi blok zinciri üzerine kurulu projeler, platformlar DeFi uygulamaları olarak kendini pazarlayabilir. En bilinen DeFi coin’ler hangileri sorusuna AVAX, Basic Attention Token(BAT), Chainlink(LINK) gibi coinlerin piyasada sağlam yeri olan coinler olduğunu söyleyebiliriz.  Bu hizmetlerin sunuluyor olması DeFi olma kesinliği taşımaz. Bir uygulamanın DeFi olabilmesi için;

√ Geleneksel piyasalarda görülebilecek finansal hizmet sunup sunmaması,

√ Cüzdan kullanarak fonların kontrolünün tamamen kullanıcıda olması,

√ Uygulamayı kullanmak için aracısız cüzdana ihtiyaç duyulup duyulmaması,

√ KYC prosedürlerini yapma zorunluluğu olmadan uygulamanın kullanılabilirliği,

√ Katılım için herhangi bir minimum olup olmaması,

√ Kullanım için bölgesel sınırlama olup olmaması

Açık Bankacılık Alanları ve DeFi Farkları Nelerdir?

Açık bankacılık sistemi finansal hizmet sunucularından üçüncü parti olanlara API vasıtasıyla finans verilerine güvenli şekilde ulaşım sağlama izni verilen bankacılık sistemlerine denir. Bu sistemlerle banka statüsünde olmayan finans kurumları, bankalar arasında hesaplar ve veriler entegre edilmektedir. Merkeziyetsiz finans nedir, farkı nedir sorusuna kullanıcılar varlıklarının tamamının kontrolünü elinde tutarak eşler arasında, DApp gibi uygulamalarla etkileşim kurar diyebiliriz. Sistemlerin temelinde sıradan finans sistemlerinde yeni ürünler oluşturulabilmesi, yeni hizmetler oluşturulması vardır. DeFi açık bankacılık sistemine karşı mevcut durumlarda bulunan altyapıdan bağımsız şekilde ayrı bir finans sistemi olarak hizmet vermektedir. DeFi açık finans olarak da adlandırılabilir.