Covid-19’un kripto para fiyatlarına etkisi nedir?

COVID-19, pek çok devletin sağlık sistemlerinin, ekonomik hizmetlerinin ve sosyopolitik yönetim kabiliyetinin sorgulandığı oldukça uzun iki yılı geride bırakmamıza sebep oldu. Durum böyleyken, bankalara, devletlere ait ekonomik varlıklara ve erişilebilir alanlarda tutulan yatırım nesnelerine güven ciddi oranda azaldı. Hem küçük oranda birikim yapmayı hedefleyen kişiler hem de büyük miktardaki yatırımlarını güvende tutmak isteyenler için bankaların vadeli hesap seçenekleri, altın ya da diğer hisse senedi seçenekleri kripto paralardan da daha ‘’tahmin edilemez’’ hale geldi. Bu durum, başka kripto para birimlerine olan ilginin artmasına da sebep oldu.

Peki, genel açıdan baktığımızda COVID-19’un kripto para fiyatlarına, kripto para borsasına duyulan güvene ve genel yatırım alışkanlıklarına etkisi ne oldu? Bu etki tek yönlü olarak mı ilerledi yoksa piyasanın genel votalitesini mi destekledi? Bugünkü içeriğimizde detaylı bir analizle bu soruya yanıt bulmaya çalışacağız. Başlayalım!

COVID-19 Kripto Paralara Olan İlgiyi Nasıl Arttırdı?

Koronavirüsün dünya çapında hızlı bir şekilde yayılan bir salgın haline gelmesi dünya çapında kripto paralara olan ilgiyi de arttırdı. Bunun temel sebepleri ise aşağıdaki gibi sıralanabilir:

1. Bitcoin ve diğer alt coin’ler herhangi bir devletin kısıtlama ya da kurallarına bağlı kalınmaksızın dünyanın herhangi bir yerinden alınıp satılabiliyordu.
2. Ayrıca yerel yönetimler karantinanın da bir parçası olarak ticari faaliyetlerin kısıtlanması yoluna gitmişti.
3. Ticari faaliyetlerin kısıtlanması piyasadaki likiditenin de kısıtlanması anlamına geliyordu ve bu kısıtlamanın yol açtığı etkileri hafifletme ihtiyacı oluşuyordu.
4. COVID-19’un bir türlü çözülemeyen bir krize dönüşeceğine dair yatırımcıların kafasında oluşan endişeler, merkez bankalarının ya da siyasi aktörlerin paraya müdahale edebilecek birer tehlike olarak işaretlenmesine sebep oldu. Para, bulunabilir, takip edilebilir ve devlet organları tarafından görülebilir bir yerde durduğu sürece güvende olmayabilirdi.

Yukarıdaki temel sebepler insanların özellikle COVID-19 ‘un kontrol altına alınamayacağını düşünmeye başladıklarında kripto para işlem hacimlerinin artması durumunu açıklayabilir. Elbette bu tip bir krizde her şey kripto paraların lehine işlemedi.

COVID-19 Krizinde Kripto Paraların Aleyhinde Sonuçlanabilecek Gelişmeler

Gerçek bir kriz dönemi, piyasaların geleneksel faaliyetlerinde bir değişikliğe gitmesine sebep olabilir. Bu değişiklik kimi zaman hasar alan bir piyasayı toparlamak kimi zaman ise çıkan bir fırsatı değerlendirmek amacıyla yapılır.

1. Örneğin kripto para birimlerinden biri ya da bazıları, kriz dönemindeki sosyoekonomik gelişmelere takiben geleneksel (devlete bağlı ya da merkezi olarak nitelendirebileceğimiz) finansal piyasalarla yakından ilişki kurmaya karar verebilirler.
2. Geleneksel piyasaya duyulan güvenin azaldığını fark eden balina yatırımcılar, bir anda kripto paraların fiyatlarını yükseltmeye başlayarak onları ‘’kaçmak üzere olan bir fırsat’’ olarak lanse edebilirler. Bu ani değişime karşı koyamayan yatırımcıların piyasaya girmesi ile kripto paralar değer kaybetmeye başlar. Endişe ile satış yapan acemi satıcıdan kripto para birimi yüksek kar ile toplanmış olur.
3. Kriz döneminde standart bir yatırımcı için kripto paraları avantajlı kılan özellikler, onları suç faaliyetleri için de avantajlı hale getirebilir. Bu da kripto paralara karşı halk arasında gelişen yeni nesil bir korku – endişeye sebebiyet verebilir. Türkiye’de Thodex adındaki kripto para borsasında gerçekleşen kayıpları düşünün. Bu kayıplar, piyasaya yeni girecek olan binlerce yatırımcıyı olumsuz etkilemiş olmalı.

Bu Etkiler Salgın Boyunca Kendini Nasıl Gösterdi?

Yukarıda sıralanan ve kripto para piyasası için avantaj – dezavantaj olarak gösterilen etkenlerin sürece olan yayılımı, aslında oldukça beklenen şekilde gerçekleşti.  Piyasada güçlü birer hacme sahip olan ilk 100 kripto para biriminin COVID-19 süreci boyunca hareketlerinin incelendiği bir akademik makale, aşağıdaki bulguları nicel yöntemlerle saptadı:

1. Ocak 2020 ile 2020 Mart ortası süreç içerisinde, yani pandeminin yeni yayılmaya başladığı ve pandemi hakkında bilgiden yoksun söylentilerin en yüksek düzeyde olduğu dönemde, COVID-19 ölümleri de oldukça yüksek düzeydeydi. Yapılan araştırma ölüm sayısının arttığı ve karantina koşullarının sertleştiği dönemlerle kripto para piyasasına duyulan ilginin arttığı dönem arasında bir korelasyon buldu. Yani ölüm sayısı arttıkça, bu piyasalara duyulan ilgi de artmıştı.
2. Daha sonra virüs daha da yayıldı. Devletler virüs ile başa çıkabilmek için kimi yararlı, kimi yararsız bir dizi önlem ve tedavi yönteminden söz etmeye başladılar. İlk aşı çalışmaları başladı ve bundan bir yıl kadar önce ilk aşının bulunduğuna dair haberler yayınlanmaya başladı. Virüsün yayılması ve bu tür gelişmeler, kripto paralara olan ilginin tam tersine dönmesine sebep oldu. İlk süreçte artan işlem hacmi şimdi hızlı bir şekilde azalıyordu. Artan işlem hacmi yükselen fiyata ve yatırımcıların mutluluğuna işaretken, yatırımcıların paralarını buradan çekmesi de fiyatların düşmesi ve piyasanın değer kaybetmesi manasına geliyordu.

Peki bu değişim nasıl açıklanabilir?

Endişe dalgası ve korku ile bir pazardan diğerine kaçan yatırımcılar için kripto para dünyası iyi bir alternatifti. Fakat artık buna gerek kalmadığını düşünmek büyük bir grup için paralarını piyasadan geri çekmeye yetiyordu. Üstelik bu süreçte Ripple’a açılan davalar, dünya çapında gerçekleşmesinden korkulan kripto para dolandırıcılıkları ve bazı devletlerin kripto para karşıtı söylemleri de oldukça etkili olabiliyordu.

Şimdi Ne Olacak? Modern Dünyada Kripto Paranın Geleceği Ne Durumda?

Salgın devam ederse fakat bu devam ediş devlet kontrolü altında devam ederse kripto paralara olan ilgide çok net bir değişiklik olmayabilir. Devletlerin borsaları kontrol altına alma ya da borsalarda belirli regülasyonların gerçekleşmesini talep etme durumları ise, aynı anda hem bu borsalara olan ilgileri arttırabilir, hem de bu borsaların sunduğu özgürlüklerin kısıtlanmasına sebep olabilir (uzun vadede).

Genel olarak bakıldığında, kripto para birimlerinin güvenlik konusundaki endişeleri gidermesi, borsa platformlarının daha yüksek düzeyli koruma teknolojilerini duyurması ve yeni nesil sponsorluk anlaşmalarına atılan imzalar kripto paralara olan ilginin artmasına, token’lerin de fiyatlarının yükselmesine sebep olabilir.